crèdere , vrb: crèere, crei, crèiri, crere, creri, crètere Definitzione su àere, tènnere fide in Deus, su giare fide a unu, a calecuna cosa chi no si ndhe ischit o connoschet cun seguresa (ma si narat fintzes po cosa o persona connota, coment’e chi custu no bastet e si tèngiat bisóngiu de una cunfirma); pentzare calecuna cosa chentza ndh'èssere seguros, ischire a pentzamentu; rfl. (ma rfl. s'impreat fintzes cun o po s'àteru significau) pentzare de èssere de importu meda, fàere tropu càrculu de sèi etotu, crèdere de èssere prus de su chi unu est / ind. pres. 1ˆ p. sing. creto, 2ˆ p. sing. cretes, cres, 3ˆ p. sing. cretet, 2ˆ p. pl. credites, 3ˆ p. pl. crent; ind. imp. 1ˆ p. sing. criemu, 2ˆ p. sing. criesta; impr. 2ˆ p. sing. crè! (cree, crede, crei!), 2ˆ p. pl. creais!; cong. pres. 2ˆ p. sing. cretas, 3ˆ p. cretat, 2ˆ p. pl. credetas, cretedas; pps. créitu, crétidu, crétiu, ger. cretendhe, creindhe, criendi Sinònimos e contràrios penciai Maneras de nàrrere csn: èssere malu a crere = chi no creit, chi no bollit crèiri (itl. incrèdulo), ma fintzas chi est cosa chi no si podit crèiri; èssere crè no crè = pagu cumbintu; cosa 'e crere!… = no est cosa de bi crere, no podet èssere gai!; èssiri cosa de no crei = de no pòdere crere, ma fintzas manna meda; creo! = (candho lampat o tronat), fuedhu chi narant unu pagu timendi e invochendi a Deus; gei dhu creu!… = est própiu gai, a seguru est comente ses nendhe; crere su bisonzu a unu = crèiri ca tenit diaderus abbisóngiu; no lu creia mai chi… = itl. non avrei mai creduto che… Frases oe est die mala, no cretas, no! ◊ tantas cosas si agatant in su mundhu e dognunu las cret a modu sou (Prantaferru)◊ e chini dh'iat a èssi crétiu ca dhi podiat praxi una madrafa cumenti a tui?!…◊ cussos no crent ne in Deus e ne in Santos ◊ candho creias chi fist arrivendhe ti fist pagu prima incaminadu ◊ no si crieus mancu nosu etotu, de su mali chi teneus ◊ no cretas in sonnus! ◊ criendi chi sa mama fut maca, est andada anch'e su babbu ◊ no mi credezas una criatura! ◊ credide in su Segnore Deus vostru! ◊ credíamus chi fis tue benenne 2. ite ti cres, chi so de cussa ratza?! ◊ crè a mie! ◊ e ita si creit ca seus, ca narat cosas chi no istaint in pei?! ◊ chini si creit de sarvai sa vida, si dh'at a perdi ◊ no si at a crètere de àere postu gradu, no?! ◊ dh'apu a podi iscí: dhoi seu passada innantis de tui, ita ti creis?! 3. dèu seu maba a crei, si no biu cun is ogus mius ◊ cosa de crere, como, chi una criadura podet fàghere totu cussu disacatu!…◊ za lu creo chi mànigat, si ndhe li daent: est famidu che ruga! ◊ portamu unu picu cosa de no crei! 4. tzertos nanos si crent zigantes ◊ bos creides intelligentones meda, bos creides! ◊ bae innorobbona, za si cret pagu: lu saludas e mancu ti rispondhet! 5. za mi lu creides su bisonzu, tres oras abboghinendhe e bois nudha!…◊ za nos lu creides, bois, su bisonzu!…◊ gei ti dhu creu ca ti dispraxit su dannu chi as tentu! Sambenados e Provèrbios prb: sa brenti prena no creit a sa brenti isbuida Ètimu ltn. credere Tradutziones Frantzesu croire, imaginer Ingresu to believe, to suppose, to imagine Ispagnolu creer, opinar, imaginar Italianu crédere, suppórre, opinare, immaginare Tedescu glauben, meinen.
supòniri, supònnere , vrb Definitzione pentzare chi…, nàrrere o fàere a pentzamentu, fàere un'ipótesi Sinònimos e contràrios crèdere, immaginai, penciai Frases si nos aiat intesu nendhe mandra a s'iscola, suponindhe chi cumprendhat sa limba de sos pastores, aiat nadu chi no fimus “pedagogisti”◊ suponia chi cussa fit cussa calentura ◊ si suponit chi nemus dh'at biu ◊ si suponit chi de trigu dhoi ndi siat meda, ma nemus iscít cantu ◊ deo puru suponzo chi siat gai su chi mi ses nendhe tue ◊ si suponiat chi dhue fut dinare carragiau bene chistiu de su tiàulu… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu supposer Ingresu to suppose Ispagnolu suponer Italianu suppórre Tedescu vermuten.